Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Fakültesi Kimya Bölümü’nden Dr. Araş. Gör. İlhami Çelik “Benzotriazol Metodolojisinin Bazı Sentetik Uygulamaları” isimli doktora tezini Doç Dr. Nevin Kanışkan danışmanlığında yaptı. İkinci tez danışmanı Prof. Dr. Alan Roy Katritzky olan Çelik, Benziatrol Metodolojisinin uygulamasını Florida Üniversitesi’nde gerçekleştirdi. Metodolojinin laboratuar uygulamalarının 1,5 yıl sürdüğünü ifade eden Çelik, tezinde yeni bir yöntem uygulayabilmesinin bilim açısından önemini vurguladı.

Tez çalışmasıyla ilgili bilgi veren Çelik, “Benzotriazol maddesi kolay elde edilebilen ve ucuz olması yanında etanol, benzen, toluen, kloroform, eter ve DMF gibi çözücülerle kolaylıkla çözünmesinden dolayı, kimyasal reaksiyonlarda son zamanlarda yoğun olarak aktive edici grup olarak kullanılmaktadır” şeklinde konuştu. Bir yüzyılı aşkın bir süredir bilinmesine rağmen, Benzotriazol maddesinin, kimyasal ve fiziksel özellikleri açısından son yıllarda keşfedildiğini ifade eden Çelik, aktive edici bir madde olması açısından benzotriazol maddesinin önemini vurguladı.

Dr. Çelik, kimyasal reaksiyonları kolayca teşhis edilen, saflaştırma işlemleri sırasında kararlı olan, tekrar kullanılabilen ve atık olarak çevreye zarar vermeyen Benzotriazol maddesini, tezinde iki ayrı bölümde inceledi. İlk aşamada literatürde kullanılan bir yöntem ile N-(α-amidoalkil) benzotriazolleri elde edilen çalışmada yeni bir yöntem geliştirildi. Bu yöntemde, nitroalkanlar, esterler, aklinler ve β-keto esterler ile N-(α-amidoalkil) benzoatriazoller arasındaki reaksiyon sonucu tamamı yeni olan N-( β-nitroalkil)amitler, β-(N-asilamino)alkil ester ve N-asil proparjil aminler elde edildi. Çalışmasının bu kısmının SCI(Science Citation Index)’deki ARKIVOC dergisinde yayınlandığını ifade eden Çelik, yayının 2007 senesinde gerçekleştiğini belirtti. Çelik çalışmasının ikinci bölümünün de SCI’de Synthesis dergisinde 2007 yılında yayınlandığı ifade etti. Tezinin ikinci kısmı ile ilgili şunları dile getirdi: “Tezin ikinci bölümünde yine literatürde kullanılan bir yöntem ile N-( α-tiyoamidoalkil)benzotriazoller ara ürün olarak elde edildi. Dana sonra geliştirilen yeni bir yöntemle çeşitli 1,3-dikarbonil bileşikleri ve ketonlar ile N-( α-tiyoamidoalkil)benzotriazoller arasındaki reaksiyonlar sonucu tamamı yeni olan β-tiyoamido-1,3-dikarnobil, β-tiyoamidoketon bileşikleri sentezlenmiştir.”

Çalışmasının sonucunda, yeni bir sentez yöntemi geliştirdiklerini ve bu yöntem ile tamamı yeni olan maddelerin yüksek verim ile sentezlendiğini ifade eden Çelik, “Geliştirilen bu yeni yöntemle alifatik, aromatik ve heteroaromatik sübstitüe amit ve tiyoamit türevleri elde edildi” dedi.

anadolu.edu.tr