Özet
Bu araştırmada, teknikleri kullanılarak, Sivas
Dikimevi’nde üretim hatalarının sebepleri araştırılmıştır. Ayrıca bu üretim hatalarının
belirlenen spesifikasyonlara uygun olup olmadıkları incelenmiştir. İstatistiksel proses
kontrol tekniklerinden olan Pareto Analizi, Sebep-Sonuç Diyagramı, Kontrol Tablosu,
Hata Yoğunluk Diyagramı ve Kontrol Grafikleri incelenmiş ve bu teknikler Sivas
Dikimevi’nden alınan verilere uygulanmıştır. Dikimevi’ndeki üretim prosesinde % 5 olan
kısa vade hedeflerinin tutturulduğu, üretim aşamasının kontrol altında olduğu, verilerden
yararlanılarak oluşturulan p ve np kontrol grafiklerinden gözlemlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Pareto Analizi, Kontrol Grafikleri, Sivas, Dikimevi.
Abstract
Statistical Process Control Techniques in Textile Sector: An Application Essay
In this study using statistical process control techniques, the causes of product
mistakes in Sivas Dikimevi have been investigated. Also, it has been studied whether these
product mistakes are appropriate to the determined spesifications. Pareto Analysis, Causeand-
Effect Diagrams, Check Sheet, Defect Concentration Diagram and Control Charts,
which are statistical process control techniques, have been examined and these techniques
have been applied in the data taken from Sivas Dikimevi. In p and np control charts
obtained from the data, it has been observed that the short term targets of 5% at the
Dikimevi’s product process have been succeeded and that the product process has been
under control.
Keywords: Pareto Analysis, Control Charts, Sivas, Dikimevi

1. GİRİŞ
Bu çalışmada istatistiksel proses kontrolü ve Sivas Dikimevi’nde proses
aşamasında alınan verilerle uygulamalar yapılarak, üretim safhasında meydana
gelen hataların önceden belirlenen spesifikasyonlara uygun olup olamadıkları
araştırılmıştır.
Geçmişte kalite kontrolü denince akla sadece ölçme ve muayene işlemleri
gelirken, günümüzde, bu uygulamalar yerini her türlü problemin çözümü için kullanılabilen, üretim prosesinde meydana gelen istatistiksel proses kontrol
tekniklerine bırakmıştır.
Prof .Dr. Kaoru İshikawa bir işletmedeki problemlerin % 95’inin kalite
kontrolünün yedi tekniği ile çözülebileceğini savunmaktadır (ÖZER 1990: 14).
Geçmişte kaliteye yönelik problemlerin çözümüne gelişi güzel metotlarla
ulaşılmak istenirken, bugün bu yerini, üretim prosesinde çalışan herkesin
katkısını sağlayan sistemli faaliyetlere bırakmıştır. İstatistiksel proses kontrolü
(İPK), “Rasgele incelemelerle kaliteyi temin etme girişimlerini kullanan
sistemlerin tersine, kaliteyi kontrol etmenin en etkin yoludur” (GEDİK 2003: 24).
Kısaca İPK nın basit olarak, proseste var olan değişkenliği belirleyerek
bunun en az seviyeye indirilmesi konusu ile ilgilendiği söylenebilir (BİRCAN,
ÖZCAN 2001: 74).
İPK, kalite kontrol elemanları tarafından çok yaygın olarak kullanıldığı gibi,
mühendisler ve işletme müdürleri tarafından da sıkça kullanılır.Bu araçlar istatistik
ve analitik araçlardır (M.IMAI 1994: 238).
2. MATERYAL
Bu çalışmamızda materyal olarak Sivas’ta tekstil üretimi yapan
Dikimevi’nden alınan veriler kullanılmıştır. Veriler, Dikimevi’nden 01.01.2001-
30.06.2001 tarihleri arasında alınan 24 haftada 75 adet, toplam 1800 adet Rüzgar
ceketi hataları ile ilgilidir. Veriler kusurlu sayısına göre elde edildiğinden vasıflar
için p ve np grafikleri çizilerek prosesin kontrol altında olup olmadığına
bakılmıştır. Aynı veriler kullanılarak Kontrol Tablosu, Pareto Analizi, Sebep-
Sonuç Diyagramı ve Hata Yoğunluk Diyagramı ile ilgili uygulamalar yapılmıştır.
Verilerin değerlendirilmesinde SPSS paket programı kullanılmıştır.

TAMAMINI OKU